Bugün dünyanın en ilginç yapılarından birine, Pisa Kulesi’ne doğru yola çıkıyoruz. İnşa edilmesinden kısa süre sonra eğilmesiyle dikkat çeken kule, yüzyıllardır mühendislerin ve turistlerin ilgi odağında. “Mucizeler Meydanı” olarak bilinen Piazza dei Miracoli'de yer alan kulenin neden eğik durduğu ve eğik olmasına rağmen asırlardır nasıl ayakta durduğu sizin de ilginizi çekiyor mu? UNESCO tarafından koruma altına alınan bu benzersiz yapıyı gelin birlikte yakından keşfedelim.
Pisa Kulesi, ya da diğer adıyla Eğik Kule, 9 Ağustos 1173 yılında inşa edilmeye başladı. Kulenin yapımı iki asır sürmüş olsa da temelinde kullanılan malzemeden dolayı inşa edildikten 5 yıl sonra eğilmeye başladı. O dönemde herkesi şaşkına çeviren ve hala bu yönüyle birçok ziyaretçinin ilgi odağı olan kule, aslında bulunduğu bölgedeki kompleks bir yapının parçası.
“Piazza del Duomo” (Katedral Meydanı) olarak bilinen ancak zamanla halkın “Piazza dei Miracoli” yani “Mucizeler Meydanı” şeklinde adlandırdığı alanda üç yapı bir arada inşa edilmiş: Pisa Kulesi, Pisa Katedrali ve Pisa Vaftizhanesi. Katedralin çan kulesi olarak inşa edilen Pisa Kulesi, katedrale ön cepheden bakıldığında ona bitişik bir yapı gibi görünüyor. Ancak eğik yapısıyla onlardan daha çok dikkat çekiyor.
Pisa şehri kulenin yapımı sırasında pek çok savaşa sahne oldu. Floransa, Cenova gibi şehir devletleriyle yapılan savaşlardan dolayı Pisa Kulesi'nin yapımı uzun sürdü. Hatta kimi zaman onlarca yıl boyunca kulenin yapımına ara veriliyordu.
Yaklaşık 200 yıl sonra, 1372'de kulenin yapımı tamamlandı. Ancak belli dönemlerde kulenin çökeceği düşünüldü ve bu yüzden eğim düzeltilmeye çalışıldı. Fakat bu çalışmalar, tam tersine kulenin daha da eğilmesine neden oldu. Daha sonra bir restorasyon ekibi kuruldu ve kule yıkılmaktan kurtarıldı. Hatta restorasyon ekibinin belirttiğine göre kulenin ömrü bir 200 yıl daha uzamış oldu.
Pisa Kulesi’nin nasıl ve neden eğildiği hem mühendislerin hem de seyahat tutkunlarının ilgisini çekiyor. Kulenin yapımından sadece 5 sene sonra eğilmesinin nedeni, güney zemininde kullanılan kum ve kil tabanın kuzeye göre daha yumuşak olmasıydı. Bu nedenle ikinci katı inşa edilirken eğilmeye başladı. Üçüncü kat yapılırken eğiklik fark edildi ve telafi edilmeye çalışıldı. Bu nedenle kulenin her bir katı, bir tarafı diğerinden daha kısa olacak şekilde inşa edildi.
Sanat tarihi yazarlığının kurucusu olan İtalyan tarihçi Giorgio Vasari, Pisa Kulesi’nin neden eğik olduğuyla ilgili yazdığı bir eserde kulenin temelini atan mimarların bu konuda yeterli bilgisi olmadığını belirtiyor. Ancak bu bilgisizlik, ilginç bir tesadüfü de beraberinde getirdiği için kule hala “dimdik” ayakta durabiliyor.
Zeminin yumuşak olması bir hata olarak düşünülse de kulenin ağırlık merkezinin izdüşümü temel dairenin içinde yer aldığı için yapı hala ayakta durmayı başarıyor. Her yıl milimetrenin 7/10'u kadar eğilmesine ve dört büyük deprem görmesine rağmen Pisa Kulesi asla yıkılmıyor.
Pisa Kulesi, eğik yapısıyla hem şaşkınlık yaratıyor hem de çökme tehlikesi nedeniyle korkutuyordu. Kulenin çökeceğine dair endişeler artınca dengede durması için çalışmalar yapıldı. Ancak tam tersine kule daha da eğilmeye başladı.
O dönemde İtalya’daki Pavia Civic Kulesi’nin de ani bir şekilde çökmesi nedeniyle 7 Ocak 1990’da Pisa Kulesi turist ziyaretine kapatıldı. Yapıdaki ağırlıkları azaltmak için bir dizi restorasyon çalışması yapıldı. Çanlar kaldırıldı, yapının yükselen ucundaki 38 metreküp toprak çıkarıldı. Eğim 45 santimetre azaldı ve kule 1838'deki görünümüne geri döndü. Ardından 15 Aralık 2001'de yeniden halka açıldı.
10 yıldan uzun süren restorasyon çalışmasının ardından 2008’de mühendisler kulenin tarihte ilk kez hareket etmeden sabit durduğunu açıkladı. Hatta kulenin ömrünün 200 yıl arttığını duyurdu. Kulenin tamamen düz olması ise pek istenen bir şey değil. Çünkü Pisa Kulesi, eğikliğiyle ünlü ve İtalya’nın simgesi olarak görülüyor.
Pisa şehrinde yaşanan savaşlar, kuleyi de etkiledi. Pisa, bir şehir devletiydi ve sürekli etrafındaki diğer şehir devletleri ile mücadele halindeydi. O nedenle yapımı 199 sene sürdü. Kule inşa edildikten asırlar sonra bu kez II. Dünya Savaşı nedeniyle bazı tehlikelerle karşı karşıya kaldı. Ancak kuleye gönderilen ABD ordusu çavuşu Leon Weckstein, kulenin güzelliğinden etkilenince topçulara saldırı emri vermekten vazgeçti.
İtalya deprem kuşağında yer alan bir ülke olduğu için Pisa şehri de dört büyük deprem gördü. Ancak depremler de kuleyi yıldırmadı. 2018'de araştırmacılar, kulenin dinamik bir yapıya sahip olduğu için sarsıntılara karşı dayanıklı olduğunu belirtti.
Pisa Kulesi, 2024 itibarıyla ortalama 5.115° civarında eğime sahip. Daha önce birçok kez restore edilen kule, günümüzde belirli saat aralıklarında ziyarete açık tutuluyor. Ayrıca kulenin eğimi, çökme riski nedeniyle sürekli kontrol altında tutuluyor. Eğimin belirli aralıklarda artıp azalmadığı uzmanlar tarafından ölçülüyor. Bu nedenle kapalı olmadığı sürece kuleyi ziyaret edebilirsiniz.
Pisa Kulesi ile ilgili en merak edilen şey, kulenin neden eğik olduğu. Bunu yukarıda detaylı bir şekilde incelemiştik, isterseniz şimdi de diğer merak edilenleri keşfedelim.
Pisa Kulesi’nin yüksekliği 58.36 metre, ağırlığı ise 14.453 ton olarak biliniyor. Ancak yapılan restorasyon çalışmalarında kulenin ağırlığı artabiliyor ya da azaltılabiliyor.
Pisa Kulesi, 251 basamaktan oluşuyor ve asansör olmadığı için ziyaret etmek zor olabiliyor. Özellikle klostrofobiniz veya vertigonuz varsa bu ziyaret size hitap etmeyebilir. Çünkü çok fazla basamak olduğu için bir süre sonra ziyaretçiler baş dönmesi yaşayabiliyor. Eğer buna benzer bilinen bir hastalığınız yoksa İtalya’ya gittiğinizde Pisa Kulesi’ne girmeden dönmemenizi öneririz.
Kule, inşa edildikten 5 yıl sonra güneye doğru eğilmeye başladı. Eğilme nedeni ise zemininde kullanılan malzemelerin yumuşak olmasıydı.
Pisa Kulesi her yıl milimetrenin 7/10’u kadar eğiliyor.
Pisa Kulesi’ne girdiğinizde merdivenleri çıkıp teras alanına geçebilir, Pisa şehrini kuş bakışı olarak seyredebilirsiniz.
1990'lı yıllarda kulenin eğimi 5.5 dereceye ulaşmıştı. Ancak 1993-2001 yılları arasında yapılan stabilizasyon çalışmaları ile 3.97 dereceye düştü. Kulenin resmi sitesinde yer alan bilgiye göre ise eğimi şu an yaklaşık 5.115 derece. Şu an için herhangi bir restorasyon çalışması yapılmıyor ancak zamanında yapılan çalışmalar sayesinde kulenin güvenli bir şekilde ayakta kalması sağlandı.
Sade görünüme sahip olan Pisa Kulesi, Romanesk mimari üslubuyla beyaz mermer kullanılarak tasarlandı. Romanesk mimari, Orta Çağ Avrupa'sında yaygın olarak kullanılan bir tarz. Bu mimari daha sonra yapılardaki kemerlerin sivri bir şekilde inşa edilmesi sonucu Gotik mimarinin doğuşuna zemin hazırladı.
Pisa Kulesi’nin her katı sütunlar üzerinde yükseliyor. İlk katında 15, sonraki 6 katında ise 30 sütun bulunuyor. Yalnızca 8. katında 12 adet sütun kullanılmış. Mermer ve kayaçtan yapılan kulenin sütunlarında çeşitli insan ve hayvan figürleri bulunuyor. En üst katta yer alan çanlardan biri ise Paskalya Günü’nde çalınıyor.
Pisa Kulesi’ni ziyaret etmek için bilet almanız gerekiyor, içeriye giriş ücretsiz değil. İtalya’nın sembolü olan yapıya rağbet gösteren çok fazla turist olduğu için biletinizi önceden almanız ve saati kaçırmadan kuleye varmış olmanız gerekiyor. Aksi halde ziyaretçilerin bileti iptal ediliyor ve para iadesi yapılmıyor. Ayrıca kule için alınan bilet, hemen yanındaki Pisa Katedrali’ne girişte de kullanılabiliyor.
Pisa Kulesi’ne 8 yaşından küçükler giremiyor ve 18 yaşından küçük ziyaretçiler ise bir yetişkin eşliğinde içeriye girebiliyor. Kuleyi ziyaret etmek, ortalama 30 dakika sürüyor ve içeride asansör bulunmadığı için 251 basamağın tek tek çıkılması gerekiyor.
Pisa Kulesi giriş ücreti 2024 yılı itibarıyla 20 euro ancak fiyatların dönemsel olarak değişebileceğini hatırlatalım. Ayrıca kulenin etrafındaki diğer yapıları da görmek isteyenler için kombine bilet seçeneği de mevcut.
Pisa Kulesi'ni ziyaret etmek için aşağıdaki saatlerden birini seçmeniz gerekiyor. Geç kalmanız halinde biletiniz iptal edilebiliyor. O yüzden vaktinden önce kuleye varmış olmanız önemli. Sıra beklememek için biletinizi ekstra 10 euro ödeyerek online olarak satın alabilirsiniz.
Pisa Kulesi’nin ziyaret saatleri sabit değil, dönemsel olarak değişiklik gösteriyor:
Saatlerin değişme ihtimaline karşılık resmi sitelerde araştırma yapabilir ve biletinizi güvenle satın alabilirsiniz. Bu baş döndürücü ama bir o kadar heyecan veren keşif için şimdiden hazırlığınızı yapın ve unutamayacağınız anlar yaşayın.
